რეგიონში უსაფრთხოების რთულ ფონზე, აშშ-სა და რუსეთის შორის შავი ზღვის საკითხზე მიღწეული შეთანხმება, რომლის შესახებაც BBC იუწყება, კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ გეოპოლიტიკური ძალების კონცენტრაცია შავი ზღვის აუზში უპრეცედენტო დონეზეა. საქართველოს პოზიცია ამ პროცესებში აშკარად არაინტეგრირებულია — როგორც რადიო თავისუფლება აღნიშნავს, თბილისი პროცესების მიღმა რჩება.

იმ პირობებში, როცა ტრამპის ადმინისტრაცია ჩინეთთან კონკურენციას ეროვნული უსაფრთხოების საკითხად განიხილავს, და აშშ ტაივანის დაცვასა და ჩინეთის შეკავებას სტრატეგიულ პრიორიტეტად მოიაზრებს საქართველოს ეკონომიკური ინიციატივები პეკინთან შესაძლოა არათანმიმდევრულად აღიქმებოდეს ვაშინგტონში, რაც საქართველოს სამომავლო პარტნიორობაზე გავლენას იქონიებს — განსაკუთრებით შავი ზღვის უსაფრთხოების საკითხებში.

შავი ზღვა — სუსტი ზავი და ძლიერი ინტერესები

BBC-ის ცნობით, აშშ-მ შუამავლობა გასწია უკრაინასა და რუსეთს შორის შავ ზღვაზე სამხედრო მოქმედებების შეჩერების შეთანხმების მისაღწევად. თუმცა, ზავის გამოცხადება არ ნიშნავს კონფლიქტის დასრულებას — შეთანხმება სავსეა კომპლექსური პირობებით და რუსეთის ულტიმატუმებით, მათ შორის SWIFT-ის სისტემაში დაბრუნებისა და სანქციების გაუქმების მოთხოვნებით.

აშშ-ში ეს საკითხები განხილვის სტადიაშია, და როგორც BBC წერს, ტრამპი პირადად განიხილავს მოთხოვნებს. უკრაინის პრეზიდენტი ზელენსკი კი ღიად აცხადებს, რომ რუსეთი პირობებს დამახინჯებულად წარმოაჩენს.

ამავე შეთანხმებასთან მიმართებით, რადიო თავისუფლების ინფორმაციით, აშშ-მ შავ ზღვაზე ზავი უფრო ფართო შეთანხმების ნაწილად ჩათვალა. შეთანხმებაში ხაზგასმულია:

თუმცა კრემლი, დასავლური ვერსიისგან განსხვავებით, ამატებს გემების შემოწმების მექანიზმის შექმნას — რაც, ექსპერტთა შეფასებით, შესაძლოა უკრაინული გემების კონტროლის მცდელობას ნიშნავდეს.

საქართველო — უსაფრთხოების ზოლის მიღმა?

გეოპოლიტიკურად გადამწყვეტ ეტაპზე, როდესაც აშშ ცდილობს რუსეთის ფლოტს სივრცე დაუკეტოს შავ ზღვაში, საქართველოს პრაქტიკულად არ აქვს პოზიციური მონაწილეობა. რადიო თავისუფლების ანალიზით, დასავლეთთან პარტნიორობა მინიმუმამდეა დაყვანილი და უკრაინისგან განსხვავებით, საქართველოს როლი მხოლოდ „სათვალთვალო“ პოზიციამდე შემცირდა.

გენერალური შტაბის ყოფილი უფროსის, ვახტანგ კაპანაძის თქმით, ეს არა მხოლოდ საგარეო პოლიტიკის სისწორის კითხვებს აჩენს, არამედ საქართველოს მომავალ უსაფრთხოებას უქმნის საფრთხეს:

„ძალების გადანაწილების პროცესიდან საქართველოს გვერდზე გადგომა ძალიან ნეგატიურად აისახება ქვეყნის მომავალზე“.

ჩინეთთან დაახლოება — სტრატეგიული გაწონასწორება თუ დასავლეთის ჩამოცილება?

ამავე დროს, საქართველო აქტიურად ამყარებს ურთიერთობას ჩინეთთან. როგორც BM.GE იუწყება, საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა და ჩინეთის ცენტრალურმა ბანკმა თანამშრომლობის მემორანდუმს მოაწერეს ხელი.

დოკუმენტი ითვალისწინებს:

ნათია თურნავას განცხადებით, ჩინეთის ფინანსური სექტორის დაინტერესება საქართველოს ბაზრით მზარდია და თანამშრომლობა უნდა გაღრმავდეს.

მოსწონს თუ არა ტრამპს? საქართველო-ჩინეთის დაახლოება აშშ-ის ეროვნული უსაფრთხოების კონტექსტში

საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის თანამშრომლობის მემორანდუმის გაფორმება დროში ემთხვევა იმ პერიოდს, როცა აშშ ჩინეთს კვლავაც მთავარ სამხედრო საფრთხედ აფასებს, და ეს შესაძლოა ტრამპის ადმინისტრაციაში უარყოფითად აღიქმებოდეს.

The Guardian-ის მიერ გამოქვეყნებული აშშ-ის დაზვერვის 2025 წლის წლიური ანგარიშის თანახმად, ჩინეთი:

აღსანიშნავია, რომ ტრამპმა ჩინეთთან ეკონომიკური დაპირისპირების ფარგლებში უკვე შემოიღო 20%-იანი ტარიფები ყველა ჩინურ იმპორტზე და საჯაროდ დაადანაშაულა პეკინი ფენტანილის პრეკურსორების შეჩერების მცდელობის უქონლობაში — რაც აშშ-ში ოპიოიდური კრიზისის ერთ-ერთ მთავარ მიზეზადაა მიჩნეული (The Guardian, 25 მარტი 2025).

აშშ-ის დაზვერვის დირექტორმა ტულსი გაბარდმა ჩინეთი „ყველაზე ძლიერ სტრატეგიულ კონკურენტად“ დაასახელა და აღნიშნა, რომ ჩინეთის სახალხო არმია ინტენსიურად ზრდის ჰიპერსონიკულ იარაღზე, უხილავ თვითმფრინავებზე, წყალქვეშა ფლოტსა და ბირთვულ შესაძლებლობებზე დამოკიდებულებას.

ამ ფონზე, საქართველოს მხრიდან ჩინეთისკენ გადადგმული ფინანსურ-ეკონომიკური ნაბიჯები ვაშინგტონში შესაძლოა განიმარტოს, როგორც სტრატეგიული დისბალანსი, განსაკუთრებით მაშინ, როცა თბილისი შავი ზღვის უსაფრთხოების საკითხში ერთგულ პარტნიორად აღარ ჩანს.