შვედეთის მემარჯვენე მთავრობამ, მისი ულტრამემარჯვენე ამომრჩევლის მხარდაჭერით, შეიმუშავა გეგმები, რომლებმაც მსოფლიო აალაპარაკა. პოლიტიკოსები მუშაობდნენ ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირებისთვის მოქალაქეობის ჩამორთმევაზე, რომლებსაც გარკვეული დანაშაულებისთვის ბრალი წაუყენეს.
ეს იყო უფრო ფართო საუბრის ნაწილი, რომელიც მიმდინარეობდა დედაქალაქებში მთელს მსოფლიოში. რამდენადაც ულტრამემარჯვენე და ნაციონალისტური პარტიები სტაბილურად იძენენ პოლიტიკურ უპირატესობას, ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ მოქალაქეობა სულ უფრო მეტად უკავშირდება დანაშაულს, რაც იწვევს ცვლილებას, რომელიც საფრთხეს უქმნის მოქალაქეების ორი კლასის შექმნას და კონკრეტული თემების მარგინალიზაციას.
ამ ცვლილებების ფესვები შეიძლება ნაწილობრივ 2000-იანი წლების დასაწყისში იყოს, როდესაც ბრიტანეთის მთავრობამ - ტონი ბლერის ხელმძღვანელობით - დაიწყო მოქალაქეობის განხილვა, როგორც პრივილეგიის და არა უფლების. ბრიტანეთის მთავრობამ მოქალაქეობის "მოპოვება" გახადა უფრო რთული და სიმარტივე დაკარგვა. "მოქალაქეობის მოპოვების ეს იდეა არის ის, რომ თუ რაიმეს არასწორად გააკეთებ, ასევე უნდა შეგეძლოს მისი დაკარგვა", - თქვა ჯოპკემ. შვედეთში, ფინეთსა და გერმანიაში ახლახან წამოყენებულ წინადადებებს, როგორც ჩანს, ერთი ნაბიჯით წინ უბიძგებს, დასძინა მან. "ახალი წინადადებები ახლა გვთავაზობს, რომ თუ რაიმე სერიოზულ დანაშაულს ჩაიდენთ, ეს ასევე უნდა იძლეოდეს მოქალაქეობის გაუქმების შესაძლებლობას - ეს საკმაოდ ახალია."
შვედეთის მიერ კონსტიტუციის შეცვლის გეგმების გამოცხადების შემდეგ, რაც საშუალებას მისცემს ადამიანებს, რომლებიც ბრალდებულნი არიან ჯაშუშობაში ან ღალატში, საბოლოოდ ჩამოართვან შვედური პასპორტები, რამდენიმე პოლიტიკოსმა ისლანდიაში დაიწყო მსგავსი ცვლილებების მოწოდება სერიოზული დანაშაულისთვის მსჯავრდადებულებისთვის. რამდენიმე თვით ადრე, ჰოლანდიის მთავრობამ განაცხადა, რომ ის იკვლევდა მოქალაქეობის გაუქმების შესაძლებლობას სერიოზული დანაშაულებისთვის, რომლებსაც "ანტისემიტური ასპექტი" აქვთ.
კონცეფციამ ასევე მცირე როლი ითამაშა გერმანიის თებერვლის არჩევნებში მას შემდეგ, რაც ფრიდრიხ მერცმა - რომლის ცენტრისტული CDU/CSU ბლოკი გამარჯვებული გამოვიდა კენჭისყრით - განუცხადა გაზეთ Welt-ს, რომ გერმანიის მოქალაქეობის ჩამორთმევა შესაძლებელი უნდა იყოს ორმაგი მოქალაქეებისთვის, რომლებიც ჩაიდენენ სისხლის სამართლის დანაშაულს.
წინადადება სწრაფად გააკრიტიკეს, ერთმა პოლიტიკურმა კომენტატორმა აღნიშნა, რომ ეს გამოიწვევს ზოგიერთს "გერმანელებს გამოსაცდელად" მთელი ცხოვრების განმავლობაში. "ისინი ვერასოდეს იქნებიან ნამდვილად გერმანელები. ერთი შეცდომა, ერთი დანაშაული - და მათი გერმანელობა გაქრა", - წერდა ჟურნალისტი და პოლიტიკური კომენტატორი გილდა საჰები სოციალურ მედიაში. "არ აქვს მნიშვნელობა, დაიბადნენ აქ თუ მათი ოჯახი თაობების განმავლობაში ცხოვრობდა გერმანიაში."
მერცის იდეამ, დასძინა მან, გამოავლინა რასისტული დისკრიმინაციის ნორმალიზება, რადგან, "სხვა სიტყვებით", ის მოითხოვდა რემიგრაციას - კონცეფციას, რომელსაც დიდი ხანია მხარს უჭერენ ულტრამემარჯვენე, ანტიიმიგრაციული პარტიები და რომელიც გერმანიაში მიგრანტების მასობრივ დეპორტაციას მოითხოვს, მათ შორის გერმანიის მოქალაქეობის მქონე პირებს.
ჯოპკესთვის ეს მცირე დამთხვევა იყო, რომ მოქალაქეობა ხელახლა განიხილებოდა, როდესაც ულტრამემარჯვენეები კონტინენტზე ძალაუფლებას იჭერდნენ. ამის ნაცვლად, მან აღწერა ეს, როგორც სპექტრის მემარჯვენე მხარის პოლიტიკოსებისთვის ერთ-ერთი ვარიანტი. "რა შეუძლიათ სახელმწიფოებს დაპირება? დემოკრატიის ოქროს ხანა ოდესღაც გვპირდებოდა ორ მანქანას თითო ოჯახზე, სახლს, სტაბილურ სამსახურს. ახლა ეს ყველაფერი გაქრა", - თქვა მან.
ამის ნაცვლად, მთავრობებმა ყურადღება გაამახვილეს უსაფრთხოების ყველაზე ძირითად ტიპზე: ფიზიკურ უსაფრთხოებაზე. "ეს არის ინსტრუმენტთა ნაკრები, რომელიც მჭიდრო კავშირშია რადიკალური მემარჯვენეების დღის წესრიგთან", - თქვა მან. "და მთავარი პარტიები უბრალოდ ძალიან შეშფოთებულნი არიან, რომ არ გადააჭარბონ მათ."
წლების განმავლობაში, ევროპის მთავრობები ცდილობდნენ მოქალაქეობა ჩამოართვან ტერორიზმში მსჯავრდადებულებს, რაც გვთავაზობს ხედვას იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება გაფართოვდეს კავშირი მოქალაქეობასა და დანაშაულს შორის.
ვინაიდან საერთაშორისო სამართალი ზღუდავს მთავრობებს მოქალაქეობის გარეშე ადამიანების დატოვებისგან, წინადადებები, რომლებიც მოქალაქეობას ტერორიზმთან აკავშირებს, ძირითადად გამოიყენება ორმაგი მოქალაქეებისთვის, თქვა ტანია მეჰრამ, ჰააგის კონტრტერორიზმის საერთაშორისო ცენტრის უფროსმა მკვლევარმა. "მაგრამ შემდეგ კითხვაა, არ აკეთებთ თუ არა განსხვავებას იმის საფუძველზე, აქვს თუ არა ვინმეს ერთი ან ორი მოქალაქეობა და ამით ქმნით მოქალაქეების სხვადასხვა კლასს?"
კანონი ორმაგ მოქალაქეებს დაუცველს ტოვებს ერთი და იგივე დანაშაულისთვის ორჯერ დასჯის გამო, თუ ისინი ციხეში გაატარებენ დროს და შემდეგ ასევე ემუქრებათ მოქალაქეობის ჩამორთმევა, თქვა მან. "ეს არის შესანიშნავი მედია ოპტიკა იმის სათქმელად, რომ თქვენ იღებთ ძლიერ პოზიციას დანაშაულის წინააღმდეგ თქვენი ეროვნების ჩამორთმევით", - თქვა მეჰრამ. "მაგრამ თქვენ უნდა გადახედოთ უფრო ყურადღებით, არღვევთ თუ არა მათ ადამიანის უფლებებს."
მისმა კვლევამ შეისწავლა ტერორიზმის ბრალდებით მოქალაქეობის ჩამორთმევის შემთხვევები და აღმოაჩინა მცირე რაოდენობა, რომლებიც შემდეგ დარჩნენ იმ ქვეყანაში, რომელმაც ჩამოართვა მათ მოქალაქეობა მას შემდეგ, რაც მათი სხვა ეროვნების ქვეყანამ უარი თქვა მათ მიღებაზე. "ეს ნიშნავს, რომ ისინი ფაქტობრივად არალეგალურები ხდებიან", - თქვა მან, კარგავენ ქვეყანაში დარჩენისა და მუშაობის უფლებას.
სიტუაცია უბიძგებს მათ მიწისქვეშეთში, რაც აადვილებს ტერორისტულ ან კრიმინალურ ჯგუფებს პოტენციურად გამოიყენონ ისინი, მაგრამ ასევე ართულებს ოფიციალურ პირებს მათ თვალყურის დევნებას. "ისინი არალეგალურობაში ქრებიან", - თქვა მან. "თქვენ ქმნით სიტუაციას, რომელიც კონტრპროდუქტიულია."
დანიაში, სადაც წლების განმავლობაში მოქალაქეობის ჩამორთმევის შემდეგ ტერორიზმისთვის, ღალატისთვის და სახელმწიფოსთვის საფრთხისთვის, კანონი 2021 წელს გაფართოვდა ბანდებთან დაკავშირებულ დანაშაულებამდე, რთული იყო იმის თქმა, შეამცირა თუ არა ცვლილებებმა დანაშაულის დონე, თქვა სომდიპ სენმა, დანიის როსკილის უნივერსიტეტის ასოცირებულმა პროფესორმა.
"არ არის ბევრი ხარისხობრივი ან რაოდენობრივი მონაცემი, რომელიც აჩვენებს, რომ ინდივიდები - სხვაგვარად დანაშაულის ჩადენის სურვილით - გარკვეულწილად შეაკავეს ამ ცვლილებების გამო", - თქვა მან.
მაგრამ რაც ცხადი იყო, იყო ის, რომ პოლიტიკამ უზრუნველყო "სამართლებრივი ჩარჩო" ქსენოფობიური საზოგადოებრივი დისკურსისთვის, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში ცდილობდა იმიგრაციის დანაშაულთან დაკავშირებას. "ამ ცვლილებების პრობლემა ის არის, რომ ის აგრძელებს პრობლემურ აღქმას, რომ წარმომავლობა და ეთნიკურობა თამაშობს როლს დანაშაულის განსაზღვრაში", - თქვა მან.
რაც გაჩნდა იყო დანაშაულის ზედმეტად გამარტივებული ხედვა, რომელიც უგულებელყოფს უამრავ კვლევას, რომელმაც დაადგინა, რომ არ არსებობს მნიშვნელოვანი კავშირი იმიგრაციის დონესა და დანაშაულის მაჩვენებლებს შორის მთელ ევროპაში.
დანიაში მოქალაქეობის დანაშაულთან დაკავშირების წლების შემდეგ, გავლენა მკვეთრად იგრძნობოდა ბევრში, თქვა სენმა.
"უკვე, ანტიიმიგრაციული დისკურსის წლები აძლიერებს ამ უადგილობის გრძნობას დანიაში", - დასძინა მან. "და ასეთი კანონები ახსენებს ბევრ ადამიანს, თუ რამდენად მყიფეა მათი კავშირი დანიასთან და რამდენად ადვილად შეიძლება დაირღვეს ეს კავშირები დანიასთან."
