თბილისში, ავჭალაში, ე.წ. "ტიტანიკის" კორპუსში მომხდარი ტრაგედია კიდევ ერთხელ შეგვახსენებს, რომ საქართველოში ლიფტების გაუმართაობა ათეულობით სიცოცხლეს ემუქრება. 13 წლის მოზარდი, რომელიც, ბოლო ცნობებით, თანატოლებთან ერთად სახურავზე იმყოფებოდა, ლიფტის შახტში ჩავარდა. ის იაშვილის კლინიკაში გადაიყვანეს, თუმცა ექიმებმა მისი გადარჩენა ვერ შეძლეს.

მცხოვრებლები აცხადებენ, რომ კორპუსის ლიფტები წლების განმავლობაში პრობლემურია და მერიას არაერთხელ მიმართეს. თბილისის მერია თავის მხრივ ირწმუნება, რომ კორპუსი 80-იანი წლებიდან ავარიულ მდგომარეობაშია და მასში ლიფტი არასდროს ყოფილა დამონტაჟებული. მერიამ რამდენიმე წლის წინ დაიწყო მოსახლეობის გაყვანის პროცესი და კვლავ მოუწოდებს დარჩენილ მობინადრეებს ქირით გავიდნენ.

ეს ტრაგედია შემთხვევითი არ ყოფილა. ის ერთ-ერთია იმ მტკივნეულ რეალობაში, რომელშიც ლიფტის ავარიები სისტემური პრობლემის ნაწილია. ყოველწლიურად ათეულობით შემთხვევას ვხედავთ, რომლებიც ადამიანების სიკვდილით, მძიმე დაზიანებით ან ფსიქოლოგიური ტრავმით სრულდება.

,,ყველა მოვემზადეთ სიკვდილისათვის... როცა ფიქრობ, რომ მორჩა, სიკვდილი მოვიდა. მაგრამ გონება ამ დროს კიდევ უფრო მეტად მუშაობს, მთელი ცხოვრება გაგირბენს თვალწინ. ამიტომ ის კადრები გამახსენდა, ოდესღაც რომ ვნახე ლიფტის მოწყვეტისას ადამიანი იატაკზე როგორ წვება, რომ შახტაში დაცემის ძალა ნაკლები იყოს და ეგებ გადარჩეს. მეც ლიფტის იატაკზე დავიჩოქე და შვილს მუხლებზე მოვხვიე ხელი, რომ ჩავარდისას მე დამცემოდა” - ეს ე.წ. ,,ტიტანიკის”ტრაგედიამდე  რამდენიმე დღით ადრე, თბილისშივე მირცხულავას ქუჩაზე, 22-ე სართულიდან მოწყვეტილ ლიფტში მჯდომი ნატალია მესხის მოგონებაა - ,,კვირის პალიტრასთან” ინტერვიუში, რომელსაც საკუთადი 17 წლის შვილი ახლდა თან.

ამბები, რომლებიც არ უნდა დაგვავიწყდეს:

·       6 აპრილი, 2025 – მირცხულავას ქუჩაზე, 22-ე სართულიდან ლიფტი მოწყდა. ლიფტში 5 ადამიანი იმყოფებოდა. ნატალია მესხი და მისი 17 წლის შვილი სასწაულებრივად გადარჩნენ. შემთხვევის შემდეგ მობინადრეებმა აქცია მოაწყვეს.

·       2024 წ.  – ვაზისუბნის მე-2 მიკროში ლიფტი ჩავარდა. საბედნიეროდ, შიგნით არავინ იმყოფებოდა.

·       ნოემბერი, 2024 – ბათუმში ლიფტის ჩავარდნისას 4 ადამიანი დაშავდა.

·       იანვარი, 2023 – ლოტკინის დასახლებაში ლიფტის ჩავარდნისას 3 ადამიანი დაშავდა.

·       იანვარი, 2023 – ვაზისუბანში ცოლ-ქმარი დაიღუპა ლიფტის შახტში ჩავარდნის შედეგად.

·       მაისი, 2023 – რუსთავში ახლად რეაბილიტირებული ლიფტი ჩავარდა.

·       2020–2021 წლები – ბათუმში, თემქაზე, თბილისში არაერთი ლიფტის ჩავარდნის შემთხვევა მოხდა. ზოგიერთ მათგანში ბავშვებიც იმყოფებოდნენ.

მეტიც, ექსპერტების შეფასებით, თბილისის ლიფტების დაახლოებით 90% პრობლემურია. სისტემა არაეფექტიანია, რეგულარული მონიტორინგი და კონტროლი ხშირად ან არაფორმალურად, ან საერთოდ არ მიმდინარეობს.

ევროპის ქვეყნებში, მაგალითად გერმანიაში ან ესტონეთში, ყოველი ლიფტი ექვემდებარება სავალდებულო ყოველწლიურ ტექნიკურ ინსპექტირებას და მასზე პასუხისმგებელია როგორც სახლის ადმინისტრაცია, ისე სახელმწიფოსგან სპეციალიზებული კომპანია. საქართველოში, მოსახლეობის რაოდენობის გათვალისწინებით , ლიფტთან დაკავშირებული უბედური შემთხვევების მაჩვენებელი, დაახლოებით 10-15-ჯერ მეტია ევროკავშირის საშუალო მაჩვენებელზე.

რა არის გამოსავალი?

1.     ლიფტების ინსპექტირების ეროვნული პროგრამა – რეგულარული და სავალდებულო შემოწმება სახელმწიფოს ან ადგილობრივი თვითმმართველობის მიერ სერტიფიცირებულ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით.

2.     კანონის გამკაცრება – ლიფტის ტექნიკური გაუმართაობის შემთხვევაში პასუხისმგებლობა როგორც ბინათმფლობელზე, ისე მშენებელზე და მმართველ კომპანიაზე უნდა ვრცელდებოდეს.

3.     ტრანსპარენტული მონაცემთა ბაზა – ყველა კორპუსს უნდა ჰქონდეს საჯაროდ ხელმისაწვდომი სტატუსი ლიფტის მდგომარეობის შესახებ.

4.     ციფრული სიგნალიზაციის სისტემა – ყოველი შემთხვევის შემდეგ მოქალაქეებს უნდა შეეძლოთ სწრაფად შეატყობინონ შესაბამის უწყებებს გაუმართაობის შესახებ.

5.     საგანმანათლებლო კამპანიები – მოსახლეობა უნდა იყოს ინფორმირებული ლიფტების უსაფრთხოების მინიმალურ სტანდარტებზე.

სიკვდილის საფრთხეს არ უნდა ეჩვეოდეთ. ლიფტი — ,,რუსული რულეტკა” არ არის!